Normal Doğumdan Sonra Bakım
Gebe kaldığınızda hafta hafta neler olacağını, doğumun nasıl gerçekleşeceğini öğrendiniz. Peki bebeğiniz doğduktan sonra neler olacak acaba? Bundan sonra sizi neler bekliyor, bakalım.
Normal doğum sırasında yırtılma oldu ya da epizyotomi açıldıysa ve dikişler atıldıysa yaranız bir hafta civarında, özellikle otururken ve yürürken sizi rahatsız edecektir. Eğer yırtığınız derin olmuşsa hassasiyetiniz iki-üç haftaya kadar uzayabilecektir.
Yaranız iyileşirken yapabileceğiniz şeyler şunlardır;
➢ Soğuk kompres ile ağrınızı azaltabilirsiniz. Basur hastalarının kullandığı simit şeklindeki oturaktan alarak, yaranızın yatağa temas etmesini engelleyebilirsiniz.
➢ Yaranızı temiz tutmaya dikkat edin. Özellikle tuvaletten sonra, antiseptikli sıvı ile temizleyin.
➢ Yaranızın üzerini temiz bir gazlı bezle kapatın.
➢ Otururken dikkatli olun. Kalçalarınızı birarada tutarsanız ağrınız daha az olacaktır. Ayrıca etrafınıza koyacağınız yastıklarla destek oluşturmaya çalışın.
➢ Kegel egzersizini yapmaya çalışın. Bu egzersizle kasların güçlenmesine yardımcı olacaksınız. Doğumdan bir gün sonra başlayabilirsiniz. İdrarınızı yaparken tutuyormuş gibi kaslarınızı sıkacaksınız ve bu şekilde beşe kadar sayıyorsunuz. Bunu arka arkaya dört beş kez tekrar edin ve gün içinde yapabildiğiniz kadar yapın.
➢ Enfeksiyon belirtilerine dikkat edin. Eğer ağrınız giderek artıyor ve yara yeriniz şiş, kızarık ve sıcak olmaya başlar ve içinden iltihap akarsa hemen doktorunuza haber verin.
Vajinal Akıntı Nasıl Olur?
Doğumdan sonra sekiz haftaya kadar löşi dediğimiz vajinal akıntı olur. İlk birkaç gün yoğun, kırmızı bir akıntı şeklindedir. Oturur veya yatar pozisyondan ayağa kalkarsanız birden boşalır gibi akıntı olabilir. Günler ilerledikçe yavaş yavaş akıntınızın rengi kırmızıdan pembe veya kahverengine, daha sonra da sarı-beyaz renge dönecektir. Enfeksiyon gelişmesini önlemek için pedleri tercih edin, vajinal tampon kullanmayın. Akıntıda kan pıhtıları görürseniz telaşlanmayın, bu normal bir durumdur.
Doktorunuza haber vermenizi gerektirecek durumlar ise şunlardır;
➢ Saat başı bir ped değiştirmeniz gerekiyorsa
➢ Baş dönmeniz varsa
➢ Kötü kokulu bir akıntı varsa
➢ Karnınız çok hassas ise
➢ Pinpon topundan daha büyük kan pıhtıları geliyorsa
➢ Ateşiniz 37,5C dereceden yüksek çıkıyorsa
Rahimde Kasılmalar Devam Eder Mi?
Doğumdan birkaç gün sonrasına kadar doğum sonu kasılmaları olur. Bunun nedeni rahimdeki kan damarlarına baskı yaparak aşırı kanamayı önlemektir. Özellikle bebeğinizi emzirirken daha belirgin hale gelir ve ikinci veya üçüncü bebeğinizde daha fazla hissedersiniz. Kanamayı azaltmak için kullanılan ilaçlar bu kasılmaları artırabilir. Bu kasılmalar tıpkı adet sancısında hissedilen kasılmalar gibidir. Eğer gerekirse doktorunuz ağrınızı azaltmak için ilaç verecektir. Emzirirken kullanabileceğiniz güvenli ilaçlar vardır.
Eğer karnınız dokunmayla bile ağrıyor ve ateşiniz de yüksekse rahim enfeksiyonu açısından doktorunuza başvurmanız gerekecektir.
İdrar Yapmada Sıkıntı
İdrar kesesi ve idrar çıkış yerinin etrafındaki dokuların harabiyeti ve şişliği nedeniyle idrar yapmada sıkıntı yaşanır. Bu bölgeye konacak sıcak veya soğuk kompreslerle bir miktar rahatlama sağlanabilir. Yavaş yavaş bu sıkıntınız da geçecektir. Ancak acil idrara çıkma isteği, idrar yaparken acı olması veya sık idrara gitme durumu varsa idrar yolu enfeksiyonu açısından doktorunuza haber vermeniz gereklidir.
İdrar Tutamama
Gebelik ve doğum nedeniyle bağ dokuda gevşeme olur. Bu da öksürme ve gülme gibi karın içi basıncının arttığı durumlarda idrarınızı tutamamanıza neden olur. Neyse ki bu durum genelde üç ay içinde düzelir. Bu arada Kegel egzersizini yapmayı ihmal etmeyin.
Basur
Dışkınızı yaparken ağrınız oluyor ve anüs çevresinde, elinize şişlik geliyorsa muhtemelen basurunuz vardır. Bunlar şiş ve gevşek toplardamarlardır. Doktorunuz bunların tedavisi ile ilgili ilaçları verecektir.
Ayrıca kabız kalmamanız için lifli gıdalardan tüketmeye çalışın. Sebze, meyve ve tahıllı gıdalardan tüketin. Bol su için. Aktif olmaya çalışın.
Memelerde Hassasiyet
Doğumdan birkaç gün sonra memeleriniz şiş, hassas ve ağır olacaklardır. Çünkü sütünüz dolmaya başlamıştır. Bu rahatsız edici durum, bebeğinizi emzirdikçe, üç gün içinde geçecektir. Emziremezseniz de boşaltmanız gerekecektir. Bebek emmesine rağmen memelerde dolgunluk varsa sağma makinesi ya da pompa ile memeleririnizi boşaltı, anne sütünü özel poşetlerinde oda sıcaklığında 3 saat, buzdolabı kapağında 3 gün, buzlukta 3 ay saklayabilirsiniz. Böylece siz evden uzakta olduğunuzda ya da bebeğinizin süt ihtiyacı arttığında yardıma koşacak yedek sütünüz olur. Ilık veya soğuk uygulama ile ılık duş ve banyonun da faydasını görürsünüz.
Memelerden Süt Akması
Yeni doğum yapan annelerin memelerinden kendiliğinden süt akar. Buna yapabileceğiniz bir şey yoktur. Sütyeninizin içine koyacağınız pedler üzerinizin ıslanmasını engeller. Bu pedleri, her emzirmeden sonra ya da ıslandıkları zaman değiştirmeniz gereklidir. Eğer geceleri daha fazla sorun oluyorsa, memelerinizin altına havlu koyun.
Saç Dökülmesi
Gebelik sırasında yükselen hormonlar nedeniyle saç dökülmesi olabilir. Bundan sonra artık dökülenler geri gelecek ve altı ay içinde saçlarınız eskisi gibi olacaktır. Ayrıca saçlarınızı yıpratacak boyama gibi kimyasal işlemlerden uzak durmaya çalışın.
Citteki Değişiklikler
Yüzünüzde küçük kırmızı noktalar oluşabilir. Bunlar doğum sırasında, küçük kan damarlarının zorlamaya bağlı olarak oluşturduğu kanamalardır. Yaklaşık bir hafta içinde kaybolması beklenir. Karındaki çatlaklar doğumdan sonra kaybolmazlar ancak kırmızı renkten beyaz renge dönüşürler. Gebelik sırasında rengi koyulaşan bölgeler de yavaş yavaş açılmaya başlayabilir.
Kilo Kaybı
Doğum yaptıktan sonra, vücudunuzun şekli bozulmuş gibi hissedersiniz. Hatta halen doğurmamış gibi bile durabilirsiniz. Hiç merak etmeyin. Bu çok sık rastlanan bir durumdur. Çoğu kadın doğumdan sonra tartıda beş kilo daha az çıkar. Bunlar da bebeğin, plasentanın ve sıvıların kaybından oluşan ağırlıklardır. Bir hafta sonra, ödeminizin çözülmesiyle, kilonuz biraz daha da düşer. Daha sonra ise iş size kalıyor. Dengeli beslenme ve egzersizle yavaş yavaş eski kilonuza dönebilirsiniz.
Ruhsal Durumunuzdaki Değişiklikler
Dünyaya bir bebek getirmek, vücudunuzda yaptığı değişiklikler kadar, ruhsal durumunuzda da değişiklikler yapacaktır. Daha hassas olma, çabuk üzülme, sıkıntılı olma, duygusal durumlarda dalgalanmalar gibi problemler yaygın olarak görülürler. Çoğu yeni annede lohusalık hüznü de denen hafif bir depresyon durumu gelişebilir. Genelde on gün içinde geçmesi gerekir. Eğer uzun sürer ve ağırlaşırsa doktorunuzla görüşmelisiniz, çünkü bunun tedavisi önemlidir.
Doğum Sonu Kontrol
Doğumdan yaklaşık altı hafta sonra, doktorunuz tarafından, rahim ve vajina kontrolu yapılacaktır. Meme muayenesi yanında kilonuz ve tansiyonunuza da bakılacaktır. Bu arada doğum kontrol yöntemi ve emzirmeyle ilgili sorularınızı da iletmeniz de fayda vardır. Fiziksel ve ruhsal sağlığınızla ilgili her türlü sıkıntınızı doktorunuzla konuşabileceğinizi unutmayın.
