Gebelik ve Hipertansiyon

Hipertansiyonunuz var ve gebe kaldıysanız bu durum özel bir bakımı gerektirir. Kendiniz ve bebeğiniz için bilmeniz gerekenler olacaktır.

Tansiyonunuzu diyet ve egzersizle ya da ilaçla düşürüyor olabilirsiniz. Her iki durumda da gebe kalmak sizin için güvenli olacak mıdır acaba? Çoğu kadın için bu sorunun cevabı “evet”tir.

Yüksek kan basıncı, plasentaya giden kan akımını azaltabilir. Bu da bebeğe giden oksijen ve besin miktarının azalması demektir. Böylece bebeğin büyümesi yavaşlayacak ve erken doğum riski artacaktır. Ayrıca hipertansiyon, plasentanın vaktinden önce rahimden ayrılmasına ve hayati tehlikeye neden olacak komplikasyonlara neden olabilecektir.

Gebelikten önceki dönemdeki kadınların %5`inde zaten hipertansiyon olduğu sanılmaktadır. Bu hipertansiyona esansiyel(primer) hipertansiyon denmektedir. Hatta bunların hipertansiyon hastası oldukları gebelik öncesine kadar bile tespit edilmemiştir. Gebelik sırasında oluşan hipertansiyona ise gestasyonel(gebelik) hipertansiyonu denir. Doğumdan sonra bu durum genelde düzelir ancak gelecekte bu kadınlarda kronik hipertansiyon gelişme riski yüksektir.

Bazen hipertansiyonla beraber idrarda protein varlığı, preeklampsi denen ciddi bir duruma neden olabilir. Hipertansiyon olan kadınların %25 inde gelişir. Bunlarda el ve yüzde şişlik, ani kilo artışı, inatçı baş ağrısı, bulanık görme, baş dönmesi  ve karın ağrısı da görülür.

Preeklampsi, hayatı tehdit eden bir durum olan eklampsiye doğru hızla ilerleyebilir. Nadiren görülen bu durum, nöbet geçirmeye ve bazen de komaya kadar varan ciddi durumlara yol açabilir. Preeklampsi belirtileri varsa siz ve bebeğiniz yakından takip edilmelisiniz. Bu durumda yatak istirahati ya da hastaneye yatış tavsiye edilir. Sizin ve bebeğinizin sağlığı açısından erken doğum gerekli de olabilecektir.

Gebeyken alacağınız her ilaç bebeğinizi etkileyebilir. Bazı tansiyon ilaçları gebelikte güvenle kullanılırken, bazı tansiyon ilaçlarının (anjiotensin dönüştürücü enzim blokerleri gibi) kullanımı riskli olacaktır. Ancak tedavinin önemli olduğu unutulmamalıdır. Çünkü hipertansiyonun kalp krizi, felç ve diğer problemleri oluşturma riski gebe kaldığınızda da değişmeyeceği gibi üstelik bunlar bebeğiniz için de tehlikeli olabilecektir.

Kan basıncınızı kontrol altına alabilmek için ilaç gerekiyorsa doktorunuz sizin için en güvenli ilacı yazacaktır. İlacınızı belirtilen şekilde kullanın ve kendi kendinize bırakmayın,  dozunu da artırmayın.

Doktorunuzdan randevu alarak gebelikten önce sağlık durumunuz değerlendirilmesi gerekir. Tansiyonunuz normal seviyelerde seyretmiyorsa ya da gebelikte riskli olan ilaçları kullanıyorsanız tedavide değişiklik yapılabilir.  Kilonuz fazlaysa bu fazla kilolardan da kurtulmalısınız.

Gebelik sırasında doktorunuzu daha sık görmeniz gerekecektir. Diğer gebelere yapıldığı gibi sizin de kan ve idrar tahlilleriniz yapılacak, kilonuz ve tansiyonunuz ölçülecektir. Bebeğiniz yakından takip edilecek ve gelişimini izlemek için özellikle son trimestirde ultrasound daha sık kullanılacaktır. Non-stress testler bebek kalp atımını değerlendirmede de kullanılabilecektir. Gebeliğiniz sırasında bebeğinizin hareketlerini günlük olarak kaydetmeniz de istenebilir.

– Öncelikle bebeğinize iyi bakmanın en iyi yolunun kendinize iyi bakmak olduğunu unutmayın.

– Gebelik boyunca kontrollerinize gitmeyi ihmal etmeyin.

– Tansiyon ilaçlarınızı doktorunuzun söylediği şekilde kullanın.

– Sağlıklı beslenin.

– Yiyeceklerinizdeki sodyum yani tuz miktarını sınırlayın.

– Vitaminlerinizi alın.

– Doktorunuzun tavsiye ettiği egzersizleri yapın.

– Sık sık dinlenin.

– Sigara, alkol ve uyuşturucudan uzak durun.

Komplikasyonları engellemek için doktorunuz  normal doğum tarihinizden birkaç hafta öncesinde doğumunuzu yapmanızı önerebilir. Ciddi preeklampsi varsa doğum ağrıları sırasında nöbet geçirmenizi önlemek amacıyla ilaç verilebilir. Bazı vakalarda sezeryan planlanabilir. Gebeliğin zamanına bağlı olarak, bebeğinizin akciğerlerinin doğumdan önce olgunlaşması için steroidler de verilebilir.

İlaç alsa bile hipertansiyonlu çoğu annenin bebeğini emzirmesi tavsiye edilir. Doktorunuzla herhangi bir düzeltmeye ihtiyacınız olup olmadığını konuşun.İlacınızı değiştirmeniz gerekebilir.

Bebeğinizin doğumuyla beraber tansiyonunuz normale dönmüş bile olsa, gebelikte oluşan yüksek tansiyon ileride kalp hastalığı, böbrek hastalığı ve felç gibi riskleri artıracaktır. Gebeliğinde tansiyonu normal olan kadınlara göre felç gelişme riski iki katıdır. Aynı kadında, 40 yaşından sonra hipertansiyonun gelişme ve kalp krizi geçirme riski de daha yüksektir. Fakat bu kadınlardaki risk artışının nedeni belli değildir. Obezite bir rol oynayabilir ya da gebelikte gelişen hipertansiyonun yaptığı fiziksel değişiklikler olabilir.

Gebeliğin astımınıza etkisinin nasıl olacağı önceden tahmin edilemez. Daha iyi, daha kötü olabilir veya hiç değişmez.Bazen astım üçüncü trimestirde veya doğum sırasında daha kötüleşebilir. Orta derece ile ciddi astımı olan kadınlarda gebelik ve doğum sırasında astım atağı riski artar. Gebelikte astımınızın iyi kontrol edilmesi problemleri azaltmak için çok önemlidir. İyi kontrol edilmemiş astım hem annenin hem de bebeğin sağlığını tehdit eder. Ciddi astım atağında annenin kanındaki oksijen miktarı azalır. Bu da fetusa giden oksijen miktarının azalmasına yol açarak fetusun kilo alımını azaltır.Bu yüzden gebe kadının akut astım atağı sırasında oksijen tedavisi alması gerekir.Doktorunuz ayrıca akciğer fonksiyon testleri ve arteryel kan gazlarını da isteyebilir. Çoğu kadın gebelik sırasında ilaç alma konusunda rahat değildir. Fakat astımınız varsa hastalığınızın kontrolü çok önemlidir.Hamile kaldıysanız astım ilaçlarınızı bırakmayınız.

– Hastalığınızın kontrolü için doktorunuzla gebelikteki en uygun ilaçları danışın.

– İlaçlarınızı doktorunuzun söylediği şekilde kullanın.

– Tedaviye rağmen astımınız kötüye gidiyorsa doktorunuza haber verin.

– Astım atağını tetikleyen sigara dumanı,toz,hayvan tüyleri gibi allerjenlerden uzak durun.

Grip döneminde (ekim ile mart ayları arasında) üç aylıktan fazla gebe olacaksanız grip aşısı yaptırınız.