Sistit, idrar kesesinin yani mesanenin enfeksiyonudur. Genelde idrar yapılan yerden bulaşan mikroplar, mesaneye doğru ilerler ve mesane duvarında çoğalmaya başlarlar. Daha nadiren vücudun başka yerindeki enfeksiyondan mesaneye yayılım da olabilir.
Belirtileri Nelerdir
– Sürekli idrara çıkma isteği
– İdrar yaparken yanma hissi
– Az ve sık idrar yapma
– Kanlı idrar yapma
– Bulanık veya kötü kokulu idrar yapma
– Karnın alt kısmında basınç ve ağrı hissi
– Ateş
Neden Olur
İdrar yolları böbrekler, idrar kanalları, mesane ve idrar çıkış yerinden oluşur. Vücuttan artık maddelerin atılmasında önemli rol oynar. Böbrekler, karnın üst arka kısmında yer alır ve bir çift fasulyeye benzerler. Kandaki artık maddeleri süzerler. Bu süzülen maddeler idrar kanalları ile mesaneye taşınır. Burada da, vücuttan atılana kadar depo edilir. İdrar yolu enfeksiyonları, idrar çıkış yerinden giren mikropların çoğalmasıyla gelişir. Normalde idrar yolları sistemi, mikropların yayılımını engelleyecek şekilde oluşmuştur. Mesane duvarında, bakterilerin tutunmasını engelleyecek koruyucu bir tabaka vardır. İdrarın da bakteri üremesini engelleyecek antibakteryal özellikleri vardır. Buna rağmen bazı durumlarda bakteriler içeri girerek çoğalırlar.
Balayı sistiti denen durum, cinsel ilişkiye girildikten sonra mesane iltihabı gelişmesidir. Cinsel ilişki sırasında, idrar çıkış yerinden bakterilerin girmesiyle olur. Fakat bazen cinsel ilişkiye başlamamış kıadınlarda da idrar yolu enfeksiyonuna rastlanabilir. Çünkü zaten cinsel bölgede mikroplar vardır. Genelde de Escherichia coli (E. coli) denen mikrop bulunur. Bazen de bakteriler dışında da sistit nedenleri olabilir. Verem ya da mantar enfeksiyonları, mesane bölgesindeki radyasyon tedavisi ve bazı ilaçlar sistite neden olabilirler.
Risk Faktörleri Nelerdir
Bazı insanlarda sistit gelişimi diğer insanlara göre daha kolaydır. Kadınlar bu gruptadır. Anatomik olarak idrar çıkış yeri daha kısa olduğu için, erkeklere göre daha sık sistit gelişir. Kadınların, tüm hayatı boyunca, %20sinde sistit meydana gelir. Cinsel ilişkiye giren kadınlarda sistit gelişimi daha kolaydır. Gebelik sırasındaki hormonal değişiklikler de sistit oluşmasını kolaylaştırır. Şeker hastalığı gibi bağışıklık sistemininde bozukluk yapan durumlarda sistit gelişimi daha kolaydır. İdrar akışını engelleyen taş gibi yapılar sistit oluşmasını kolaylaştırır. Uzun süreli idrar sondası takılı kalması da sistit oluşmasını kolaylaştırır.
Teşhis Nasıl Konur
Sistit düşündüren şikayetleriniz varsa en kısa sürede doktorunuzla görüşün. Doktorunuz sizden idrar tahlili isteyecek ve idrarda mikrop, kan, iltihap olup olmadığı araştırılacaktır.
Nelere Yol Açabilir
Eğer hemen uygun tedavi yapılırsa sistitler herhangi bir soruna yol açmazlar. Ancak tedavi edilmezse böbrek enfeksiyonu veya kanda bakteri yayılımı gibi daha ciddi durumlara neden olabilirler. Üstelik oluşan böbrek enfeksiyonu kalıcı olarak böbrek fonksiyonlarını bozabilir.
Tedavi Nasıl Yapılır
Tedavi genelde antibiyotiklerle olur. Eğer bazı antibiyotiklere alerjiniz varsa bunu doktorunuza söyleyin. İlaç kullanmaya başladıktan birkaç gün sonra şikayetlerinizde azalma olacaktır. Ancak ilacınızı sonuna kadar kullanmayı ihmal etmeyin. Şikayetiniz geçmiş bile olsa enfeksiyonun tamamen kaybolması için bu önemlidir.
Önlemek İçin Neler Yapmak Gereklidir
– Bol sıvı, özellikle su tüketin.
– Sık tuvalete gidin. Uzun süre idrarınızı tutmayın, tuvalet ihtiyacınız geldiği anda yapın.
– Vajina ve makat bölgenizi nazikçe temizleyin.
– Tuvalet temizliğinizi önden arkaya doğru yapın. Böylece makattan, idrar yapılan yere mikropların bulaşmasını önlersiniz.
– Küvette yıkanmak yerine duş almayı tercih edin.
– Cinsel ilişkiden sonra mesanenizi boşaltmaya çalışın.
– Cinsel bölgenizde deodorant veya diğer benzer ürünleri kullanmayın. Bu tür ürünler idrar çıkış yerinde tahrişe neden olabilirler.
Sistit Olduysanız Neler Yapmanız Gereklidir
Sistit ağrılı olabilir. Fakat antibiyotiklerin etkisi başlayana kadar yapabileceğiniz şeyler vardır. Karnınızın alt kısmına sıcak bir şeyler yerleştirmeniz ağrı ve basınç hissini biraz azaltabilir. Bol su için. Kahve, alkol, baharatlı ve kafeinli içeceklerden uzak durun. Bunlar mesanenizi tahriş ederek daha sık ve acil tuvalet ihtiyacı doğururlar. 15-20 dakikalık ılık banyo oturması rahatlatabilir. Eğer bu şeklide sık sık sistit geçiriyorsanız bunu doktorunuza söyleyin. Tekrarlamayı önleyecek önlemlerin alınması gereklidir.
