Çoğu kadın, tıp dilinde “dismenore” dediğimiz adet sancısı ile başa çıkmak zorundadır. Adet sancısı özellikle alt karın bölgesinde duyulan kramp tarzındaki ağrılardan dolayı olur. Adet kanamasından önce ve adet sırasında olabilir. Bazı kadınlarda bu sancılar oldukça şiddetli olabilir. Ancak genelde ayda birkaç gün süren bu sıkıntıyla başa çıkmak o kadar zor değildir. Adet sancısı herhangi bir anormallik olmadan görülebileceği gibi üreme organlarının iltihabı, endometriozis ya da myom gibi bir takım hastalıklardan dolayı da gelişebilir. Eğer herhangi bir anormallik yoksa sancınızı kesecek ilaçlar kullanabilirsiniz. Ayrıca bunların, yaş ilerledikçe ya da gebe kalındıktan sonra geçme olasılığı da vardır. Ancak altta yatan başka bir hastalık varsa bunun tedavisi gereklidir.Belirti ve Bulguları Nelerdir
Pek çok kadın hayatının bir döneminde adet sancısı çeker. Ağrının şiddeti günlük hayatınızı etkileyecek kadar şiddetli olabilir. Adetiniz başladıktan bir kaç sene içinde adet sancısı başlayabilir. 20 li yaşlar boyunca bebeğiniz olana kadar bu sancılar devam edebilir. Daha sonra ise bilinmeyen nedenlerle sancılarınızda genelde azalma olur. Eğer altta başka bir neden varsa adet sancıları hayatınızın herhangi bir döneminde de başlayabilir.
Genelde şikayetler şunlardır;
- Alt karın bölgesinde kramp tarzında ağrı
- Belinizin alt kısmında ve uyluk bölgesine yayılan ağrı
- Bulantı ve kusma
- Terleme
- Başdönmesi
Risk Faktörleri Nelerdir
- Adet sancısı görülme riski fazla olan kadınlar şunlardır;
- 20 yaşın altındakiler
- Bulüğ çağına erken girmek (11 yaşından önce)
- Adet kanamasının fazla olması
- Depresyonun varlığı
- Kilo alma dönemi (14 ile 20 yaş arası genç kızlar)
- Doğum yapmamış olmak
- Sigara içmek
Doktora Ne Zaman Başvurmalı
Eğer adet kanaması bir kaç yıl önce başladıysa ve adet dönemi sancılı geçmeye başladıysa genelde altta başka bir hastalık yoktur. Ancak bu sancılı dönem ayda bir kaç gün sizi günlük yaşamınızdan alıkoyuyorsa, yaşınız daha büyük ve bu ciddi adet sancıları yeni başladıysa o zaman doktorunuza görünmeniz gereklidir. Böylece altta yatan neden bulunarak ona göre tedavi yapılabilecektir.
Tanı Nasıl Konur
Tanıyı koymak için doktorunuz sağlık geçmişinizi sorgulayacak ve jinekolojik muayene yapacaktır. Muayene ile üreme organlarında herhangi bir anormallik veya enfeksiyon varlığı tespit edilebilecektir. Ayrıca diğer şikayetlerinize göre başka testler de yapılabilir.
Görüntüleme tetkikleri. Ultrasound, bilgisayarlı tomografi(CT) ve manyetik rezonans(MR) ile karın içi bölgesinde anormallik olup olmadığına bakılabilir.
Laparoskopi. Cerrahi bir işlemdir. Karın bölgesinden yapılan küçük bir kesi ile ucunda minik bir kamera olan tüp, karın içine sokularak iç organlara direk bakılabilir.
Histereskopi. Vajinadan sokulan bir aletle rahim ağzına, kanalına ve rahim içine direk bakılabilir.
Nelere Sebep Olabilir
Daha çok altta yatan nedene bağlıdır. Örneğin, eğer sebep enfeksiyon ise yumurtalık kanalında tıkanıklık yaparak kısırlığa neden olabilir. Yada dış gebelik (gebeliğin, rahim yerine yumurtalık kanalında veya başka bir yerde oluşması gibi)gelişebilir.
Tedavi Nasıl Yapılır
Adet sancısını oluşturan bir neden varsa ona yönelik bir tedavi uygulanır. Enfeksiyon varsa antibiyotik tedavisi yapılır. Myom, polip gibi rahatsızlıklarda cerrahi işlem yapılır. Yada endometriozis varsa ona yönelik tedavi verilir. Adet sancısını gidermek için antiinflamatuar ilaçlardan kullanılabilir. Ayrıca kendinize ait rahatlatıcı yöntemler de uygulayabilirsiniz. Çok şiddetli adet sancıları için doktorunuzun önereceği düşük dozlu doğum kontrol hapları da kullanılabilir.
Rahatlatıcı Yöntemler Nelerdir
Ağrınız başladığında sıcak bir duş alabilirsiniz. Karnınıza sıcak su torbası koyabilirsiniz. Ayrıca düzenli olarak yapacağınız egzersizler endorfin (vücudumuzun doğal ağrı kesicisi) salınımını artırır. İyi dinlenmelisiniz. Vücudunuz iyiyse, ağrı daha az etkiler. Rahatlatıcı diğer yöntemleri de yapabilirsiniz. Örneğin, masaj,yoga ve meditasyon gibi. Bu tür aktiviteler hem ağrınızı azaltmaya yardım eder, hem de size zararı yoktur.
