Doğum öncesi yapılan testlerden bir tanesi olan amniyosentez, bebeğinizin sağlığı ile ilgili önemli bilgiler sağlar. Fakat bunun gibi zor testleri yaptırmaya karar vermeden önce ciddi olarak düşünmek gereklidir. Eğer amniyosentez yapılmasına karar verildiyse bilmeniz gerekenleri burada anlatacağız.
Amniyosentez Nedir
Gebelik sırasında yapılan ve bebeğinizin genetik sorunlarını veya bebeğinizin akciğer gelişimini tespit etmeye yarayan bir testtir. Doktorunuz ince bir iğne ile rahminize girerek, bebeğinizin çevresini saran ve koruyan amniyon sıvısından örnek alır. Bu sıvıda bebeğinize ait hücreler ve onun ürettiği değişik kimyasal maddeler bulunur. Bu hücrelerin genetik yapısı ve kromozomları ile amniyon sıvısının kimyasal yapısı incelenerek başta Down sendromu olmak üzere pek çok anomali tespit edilebilir. Ayrıca bebeğinizin akciğerlerinin, doğması için yeterli gelişmeyi sağlayıp sağlamadığı da anlaşılacaktır.
Amniyosentez Kimlere Yapılması Gerekir
Genetik amniyosentez özellikle 35 yaş üzeri gebelerde ve bebeğinde kromozom anomalisi açısından riski yüksek olan gebelerde önerilir. Diğer durumları ise şöyle sıralayabiliriz;
Daha önceki gebeliğinde bebeğinde kromozomal anomali veya nöral tüp defekti olması
Gebelik sırasında yapılan testlerde anormal sonuç görülmesi
Ailede santral sinir sistemi bozukluğu, Down sendromu veya diğer genetik bozukluklardan birinin olması
Bebeğinizin akciğerlerinin doğum için gelişimini tamamlayıp tamamlamadığını anlamak için yapılan olgunluk amniyosentezi ise, anne açısından erken doğumun gerekli olduğu durumlarda yapılır.
Amniyosentez Ne Zaman Yapılır
Genetik amniyosentez genelde gebeliğin 15. haftasından sonra yapılır. Bu dönemde bebeğin zarları artık iyice gelişmiştir ve güvenli bir şekilde amniyotik sıvıdan örnek alınabilir. Olgunluk amniyosentezi ise daha çok gebeliğin 36. haftasından sonra yapılır.
Amniyosentez Sırasında Neler Yapılır
Amniyosentez, muayenehane şartlarında yapılabilen bir işlemdir. Doktorunuz, bebeğinizin rahimdeki yerini tam olarak tespit etmek için ultrasound kullanacaktır. Karnınız antiseptik bir madde ile temizlendikten sonra ultrasound eşliğinde ince bir iğne rahminize doğru ilerletilecektir. Enjektör ile yaklaşık 2-4 çay kaşığı kadar amniyon sıvısı çekildikten sonra iğne geri çekilecektir. Bebeğiniz bu alınan miktarı kısa sürede yerine koyacaktır.
İğnenin cildinizden girişini hissedeceksinizdir. Çoğu kadın, iğne rahme gidene kadar hafif kramp da hisseder.
Test Sonucu Ne zaman Belli Olur
Amniyon sıvısının tetkiki laboratuarda yapılır. Genetik analiz için bazı sonuçlar birkaç gün içinde belli olur. Ancak genelde yapılan testlerin sonucu yaklaşık iki hafta sürer. Olgunluk amniyosentezinin sonucu ise birkaç saatte çıkar.
Amniyosentez İle Neler Ortaya Çıkarılabilir
Genetik amniyosentez ile Down sendromu gibi kromozomal anomalileri ve bazı genetik sorunları tespit edebiliriz. Orak hücre anemisi, hemofili ve kistik fibrozis gibi hastalıkların da teşhisi konabilir. Daha az sıklıkta rahim iltihabı ve Rh uyuşmazlıkları için de amniyosentez yapılabilir.
Bebeğinizin akciğerlerinden üretilen maddelere bakılarak yapılan olgunluk amniyosentezi ile bebeğinizin nefes alıp vermeye hazır olup olmadığı anlaşılır.
Sonuçların Doğruluk Payı Nedir
Down sendromu gibi genetik bozukluklar tam olarak anlaşılır. Ancak bütün doğumsal bozukluklar, kalp hastalıkları, yumru ayak, yarık dudak ve yarık damak gibi bozukluklar tespit edilemez.
Olgunluk amniyosentezi ise akciğerlerin olgunlaşmasını %1 den daha az yanlışlıkla tespit eder.
Riskleri Nelerdir
Amniyosentez bir takım riskleri de taşır. Şunlardır;
Düşük. Amniyotik kesenin yırtılması sonucu düşük olma ihtimali vardır, ancak çok ufak bir orandır. Düşük riskinin yüksek olduğu dönem, bebeğe ait zarların tam olarak kapanmadığı, gebeliğin erken dönemleridir. Daha sonra bu risk azalır. Gerçekten de 2006 yılında yapılan bir çalışmada ikinci üç aylık dönemde amniyosentez yapılan gebelerle yapılmayanlar arasında düşük açısından bir fark bulunmamıştır. Gebeliğin geç döneminde bebeğin akciğer gelişimi açısından yapılan amniyosentezlerde ise kesenin yırtılması çok önemli değildir. Çünkü zaten bu dönemde güvenli doğum da yaklaşmıştır.
Rh Uyuşmazlığı. . Eğer kanınız Rh negatif ise ve bebeğinizin kanı Rh pozitifse, amniyosentez sırasında nadiren bebeğin kan hücreleri annenin kan akımına karışır, amniyosentezin ardından Rh immünglobulini denen ilaçtan verilmesi gerekir.
Enjektör Yaralanması. Amniyosentez sırasında bebeğiniz kolunu veya bacağını oynatarak iğnenin önüne geçebilir. Ancak ciddi yaralanmalar oldukça nadirdir.
Diğer Sorunlar. Amniyosentezin ardından kramp olması mümkündür. %3 kadında hafif bir vajinal kanama görülebilir. %1 kadının bebeğinde ortopedik sorunlara yol açabilen vajinadan amniyotik sıvı sızıntısı gelişebilir. Enfeksiyon gelişmesi çok nadirdir ancak amniyosentezin ardından ateş geliştiyse hemen doktorunuza haber vermelisiniz.
Genetik amniyosentezin sonucu, gebeliğinizin devamını etkileyecek önemli bir sonuçtur. Her ne kadar doktorunuz size yardımcı olsa da asıl kararı verecek olan siz ve eşinizdir.
Genetik Amniyosentezden Sonra Ne Olacak
Amniyosentez sonucu, genelde sizi rahatlatacak şekilde normal çıkacaktır. Fakat bebeğinizde, tedavisi olmayan kromozom anomalisi veya genetik bozukluk çıkarsa sizin için zor bir karar verme süreci başlayacaktır. Bu zor süre içinde gebeliğinizi sonlandırmaya karar vermede doktorunuz, eşiniz ve sevdikleriniz yardımcı olacaklardır.
